“Tek Kullanımlık Plastik Ürünlerin Çevre Üzerindeki Etkisinin Azaltılmasına İlişkin Tüzük” 11 Temmuz’da yürürlüğe giriyor. Sektör ‘sistem tıkanacak’ uyarısı yapsa da Çevre Dairesi ‘uygulama yürürlüğe girecek’ diyor
“SİSTEM KİLİTLENECEK”…
Kıbrıs Türk Ticaret Odası Çevre Komitesi Başkanı Necat Yüksel, ‘Tek Kullanımlık Plastik Ürünlerin Çevre Üzerindeki Etkisinin Azaltılmasına İlişkin Tüzüğün plastik çatal, bıçak, yemek kapları gibi tek kullanımlık plastik ürünlerin kullanımını yasakladığını belirterek, 6 aylık geçiş sürecinin yetersiz olduğunu ve bu yasak nedeniyle restoran, kafe, oteller, sahil işletmeleri, şarküteri, kafeterya ve pastane gibi işletmelerde sıkıntılar yaşanıp sistemin kilitleneceğini kaydetti. “ZİNCİR MARKALAR İÇİN SORUN”… “Benzer tüzük AB’de de yayınlandı ama bizdeki kadar kati bir yasak ile başlatılmadı” diyen Yüksel, “Mesela ülkemizde Gloria Jeans veya Ekspresso Lab. gibi zincir markalar var. Siz onlara “bu bardağı kullanamazsın” diyemezsin. Güney’e geçip Gloria Jeans’e gidip orada kullanılan bardağın KKTC’de kullanılamıyor olmasının nedeni nedir?” diye sordu. “TÜZÜK PLANLANDIĞI GİBİ YÜRÜRLÜĞE GİRECEK”… Çevre Koruma Dairesi Müdürü Abdullah Aktolgalı, tüzüğün planlandığı gibi 11 Temmuz’da yürürlüğe gireceğini ifade ederek, “Şu anda ülkemizde alternatifi yok dedikleri tüm ürünlerin alternatifleri olduğunu biliyoruz. Evet; biri 3 TL öteki 10 TL.
Biraz daha pahalı olabilir ama çevrenin, çevre kirliliğinin veya kanserin bir maliyeti yok mu?” diyerek geri adım atmayacaklarını söyledi. “1 YILA KALMADAN DAHA TEMİZ BİR ÇEVRE”… Aktolgalı, “Ülkemizi kirletmek için bu ürünleri ithal ediyoruz bu nasıl bir mantıktır? Denizlerde bu plastikler nedeniyle yaşamını yitiren balıklara mı? Plastiklerin doğada yıllarca kalmasına mı neye yanayım?” diyerek, tüzüğün uygulanmaya başlanması ile 1 yıla kalmadan daha temiz bir çevre göreceğimize dikkat çekti.
Çevre Yasası altında yapılan ve tek kullanımlık plastik ürünleri yasaklayan “Tek Kullanımlık Plastik Ürünlerin Çevre Üzerindeki Etkisinin Azaltılmasına İlişkin Tüzük” 11 Temmuz’da yürürlüğe giriyor. Yasağın yürürlüğe girmesine çok kısa bir süre kaldı ancak bu konuda sıkıntılar devam ediyor. Kıbrıs Türk Ticaret Odası Çevre Komitesi Başkanı Necat Yüksel sürenin uzatılması ve tüm sektör temsilcilerinin bir araya gelerek çalışma yapması gerektiğini ifade ediyor. Tüzüğün bu haliyle yürürlüğe girmesi durumunda sistemin kilitleneceğini ve kaos doğacağını söylüyor. Öte yandan Çevre Dairesi Müdürü Abdullah Aktolgalı ise tüzüğün planlandığı gibi 11 Temmuz’da yürürlüğe gireceğini kaydetti. KIBRIS muhabiri her iki tarafın temsilcileri ile de konuştu. İşte detaylar… KTTO uyardı: Sistem tıkanacak Kıbrıs Türk Ticaret Odası (KTTO) Çevre Komitesi Başkanı iş insanı Necat Yüksel, KIBRIS TV’de yayınlanan Günün Özü programında Dilan Gölbaşı’nın konuya ilişkin sorularını yanıtladı.
11 Ocak 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan tek kullanımlık plastik ürünlerin kullanımının 11 Temmuz’da yasaklanması konusundaki sorunlara değinen Yüksel, “Çevre hepimizin endişesi ve hepimiz sahip çıkmalıyız” dedi. Yüksel konuşmasının devamında yayınlanan tüzüğün kapsamının çok genmiş olduğunu belirterek, Avrupa’da yasaklanmayan ürünlerin KKTC’de yasak kapsamına alındığına dikkat çekti. “Benzeri uygulama Avrupa’da yok. Mesela restoranlar, pastane, unlu mamul üreticileri, paket servis yapanlar, şarküteriler, barlar, cafeler, restoranlar hatta oteller tümü yasak kapsamındaki ürünleri kullanıyor” diyen Yüksel, “Bu ürünleri tedarik eden kimdir, bunları kullanan sektörler ne diyor? Alternatif ürünler bulunabildi mi? Alternatif ürünler ne kadar sağlıklı ve hijyen. Tüm bunlar bir masa etrafında tartışılmalı ve kapsam içi ve kapsam dışı ürünler ortaya çıkmalıdır” ifadelerine yer verdi. “6 aylık geçiş süresi yetersiz” İlgili sektörlerin aynı masa etrafında toplanmadan kararların alınmasını eleştiren Yüksel, tedarikçiler olarak öneriler sunduklarını ancak bundan bir sonuç alamadıklarını belirtti. 6 aylık geçiş süresinin çok yetersiz olduğunu söyleyen Yüksel, şu anda tüzükte yer alan ürünlerle ilgili sistemin tıkanmış olduğunu kaydetti.
Hangi ürünlerin alternatifi olup olmadığına bakılmamasının yarattığı sıkıntıya dikkat çeken Necat Yüksel, “Hangi ürünlerin alternatifi var bakılmadı. Kağıt kullanılsın deniyor ama alternatifi kağıt ya da kartonda var mı o ürünün, tedarik ediliyor mu? Bunlar araştırıldı mı? Varsa maliyeti ne olacak? Örneğin 1 TL’lik bir ürün kullanıyorsa ve eğer bu yasaklanıp yerine 5 TL’lik bir ürün konacaksa bunu tüketiciye yansıtmak zorundadır hizmet verenler” diyerek işin ekonomik boyutuna da vurgu yaptı. Uluslar arası markaların yaşayacağı sıkıntı Ülkemizde zincir markalar olduğuna ve tüzükle yasaklanan ürünler kullandıklarına dikkat çeken Yüksel, “Benzer tüzük AB’de de yayınlandı ama bizdeki kadar kati bir yasak ile başlatılmadı. Mesela Gloria Jeans veya Ekspresso Lab. gibi zincir markalar var ülkemizde. Bunlar orada kullanılan ürünleri kullanmak zorunda. Siz ona ‘bu bardağı kullanamazsın’ diyemezsiniz. Bazı ürünlerin kapsam dışına alınması gerekiyor.
Güney’e geçip Gloria Jeans’e gidip orada kullanılan bardağın KKTC’de kullanılamıyor olmasının nedeni nedir?” diye sordu. “Dünya bize uysun diyemeyiz” “Dünya bize uysun” diyemeyiz” ifadelerini kullanan Necat Yüksel şöyle devam etti: “Bakın şu an yaz sezonundayız, yani PİK dönemde bir uygulama başlatılmamalı. Ne yapacak şimdi cafeler, oteller. Mesela cam servis yapamazsınız havuz başında. Ne yapacak bu işletmeler. Bunları yasakladığınızda sistem kilitlenecek!” “Çöpler yanıyor, kara dumanlar yükseliyor” Yüksel, Avrupa ülkelerinde de benzer uygulamalar olduğunu ancak geçiş sürelerinin 2 yıl, 5 yıl, 8 yıl gibi olduğunu vurguladı. Kimi ithalatçıların elinde 1 yıllık stokların olduğunu anlatan Yüksel, kimilerinin de ön ödemesi yapılan yeni ürünlerin Türkiye’deki firmalarda bekletildiğini ve bunun da sıkıntılara neden olduğunu kaydetti.
“Çevre adına bir şey yapılsın deniyor. Bakın katı atık tesisi yok, çöpler yanıyor. Elektrik santraline bakıyorsunuz kara dumanlar çıkıyor. Ana çevre konuları konulardır” diyerek plastik ürünler konusunda süre verilmesini istedi, ayrıca alternatif ürünler noktasında tüm paydaşların bir masa etrafında oturup konuşulmasının gerekli olduğunun altını çizdi. Aktolgalı: Alternatif ürünler belirlendi Çevre Koruma Dairesi Müdürü Abdullah Aktolgalı, tek kullanımlık plastik ürünlerin yasaklanması ile ilgili tüzüğün planlandığı gibi 11 Temmuz’da yürürlüğe gireceğini ifade ederek, sektör temsilcilerinin açıklamalarını ve taleplerinin hepsini incelediğini belirtti. Bu bağlamda tek kullanımlık ürünleri ülkemize getiren tedarikçilerin hepsiyle görüştüğünü kaydeden Aktolgalı, tedarikçilerin sunduğu alternatif ürünleri çevre mühendisleri ile birlikte inceleyerek kullanılabilir ve kullanılamaz olan ürünleri onayladıklarını söyledi. Aktolgalı, “Şu anda ülkemizde alternatifi yok dedikleri tüm ürünlerin alternatifleri olduğunu biliyoruz. Evet, biri 3 TL öteki 10 TL biraz daha pahalı olabilir ama çevrenin, çevre kirliliğinin veya kanserin bir maliyeti yok mu?” diyerek tek kullanımlık plastikler ile alternatif ürünler arasındaki farkları dile getirdi.
Tek kullanımlık olan ürünlerin kanser ve çevre kirliliği riskini arttırdığını, alternatif ürünlerin ise bu riskleri minimalize ettiğini ifade eden Aktolgalı, “Bütün dünya bu anlayışla bu noktada ilerlerken bizim ülkemiz neden bu yolda ilerlemesin ki?” diyerek kararın gerekliliğine işaret etti. “Her değişikliğe bir tepki var” Aktolgalı, her değişime bir tepkinin doğmasına alıştığını dile getirerek tek kullanımlık plastiklerin KKTC’de üretilmediği için ithal edildiğini belirtti. “Ülkemizi kirletmek için bu ürünleri ithal ediyoruz bu nasıl bir mantıktır? Denizlerde bu plastikler nedeniyle yaşamını yitiren balıklara mı? Denizlerde plastikler nedeniyle mikroplastik tüketen balıkların insanlar tarafından alınmasına mı? Plastiklerin doğada yıllarca kalmasına mı neye yanayım?” şeklinde konuşan Aktolgalı, tüzüğün uygulanmaya başlanması ile 1 yıla kalmadan daha temiz bir çevre göreceğimize dikkat çekti.
Aktolgalı, geçtiğimiz günlerde Güngör Çöplüğü’nde yaşanan yangını hatırlatarak şöyle devam etti: “Plastiğin yandıktan sonraki doğaya salınımı insanları zehirliyor. Plastikler olmasa belki de bu yangın çıkmayacaktı. Yanan plastik değil de karton olsaydı çoktan bitecekti ama yanan plastiklerden halk zehirleniyor. Gelin vazgeçelim o zaman.” Tek kullanımlık plastik ürünlerle ilgili piyasa denetimlerinin Çevre Koruma Dairesi’nin sorumluluğunda olduğunu bu bağlamda market ve restoranlarda denetimlere başlayacaklarını kaydeden Aktolgalı, denetlenen yerlerde kullanılan plastik ürünlerin tüzüğe aykırı olması halinde o işyerlerine uyarı yapılacağını ve belli bir süre sonra o işyerlerinin tekrar denetleneceğini söyledi. Önce uyarı sonra ceza Aktolgalı, vatandaşın 11 Temmuz’dan sonra market ve restoranlarda tek kullanımlık plastik ürünlerle karşılaşıp karşılaşmayacağı ile ilgili soruya “Öncelikle yumuşak bir geçiş olarak tek kullanımlık plastikleri kullanan tüm sektör temsilcilerini uyarma yoluna gideceğiz.
Önce uyaracağız riayetsizlikler konusunda da ileriki safhalarda cezalar uygulanmaya başlanacak” dedi. İş yerlerinin, tedarikçilerin stokları bitene kadar piyasada tek kullanımlık plastik ürünlerin satışına izin verilip verilmeyeceği ile ilgili soruya da yanıt veren Aktolgalı, “O süre için izni verdik zaten biz bu tüzüğün tarihini 6 aydır bekliyoruz” vurgusu yaptı.
KAYNAK : KIBRIS GAZETESİ
