Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından “Hava Trafik Kontrolörleri Aşırı Yorgunluk Risk Yönetimi Genelgesi” yayınlandı.
Türk hava sahasında hava trafiğinin emniyetli, düzenli ve hızlı akışını sağlamakla sorumlu olan sivil hava trafik kontrolörlerinin 24 saat vardiya esasına uygun çalışma düzenleri içinde oluşan aşırı yorgunluk, yıpranma ve beraberinde gelen riskleri en aza indirmenin amaçlandığı genelge, Aşırı Yorgunluk Yönetimi Yaklaşımlarının Gözetimi El Kitabı ve EUROCONTROL Hava Trafik Kontrolörleri Nöbet Cetveli Sistemlerinde Aşırı Yorgunluk Yönetimine İlişkin Kılavuzlar dokümanlarına dayanılarak hazırlandı.
Hava trafik kontrolörlerine hava seyrüsefer hizmet sağlayıcı tarafından verilecek dinlenme süreleri, gündüz vardiyasını takiben kesintisiz ve asgari 24 saat, gece vardiyasını takiben uyku günü sonrası kesintisiz ve asgari 48 saat olacak şekilde düzenlenecek.
Uyku günü, gece vardiyası sonrası vücudun bozulan sirkadiyen ritmini yeniden düzenlemesi, aşırı yorgunluğa bağlı fiziksel ve psikolojik etkilerin giderilmesi amacını taşıdığından, dinlenme günü olarak değerlendirilmeyecek. Bir gündüz ve/veya gece vardiyasındaki çalışma süresi 12 saatten uzun olamayacak.
Genelgeye aykırı davrananlara idari yaptırım
Hava seyrüsefer hizmet sağlayıcı, 24 saatlik vardiya döngüsünü aksatmadan, genelgeye uygun olacak şekilde hava trafik kontrolörlerinin vardiya döngüsünü düzenleyecek.
Hizmet sağlayıcı, hava trafik kontrolörlerinin vardiyaları arası sirkadiyen ritminin normal düzene adapte olması için ihtiyaç olan süreyi uygun şekilde gözetecek.
Hava seyrüsefer hizmet sağlayıcı, hususi vardiya döngüsü hazırladığı hava trafik kontrol hizmeti veren birimlerin vardiya döngüsünün en kısa sürede uygun hale getirilmesinden sorumlu olacak.
Genelgede belirtilen gerekliliklere, arama/kurtarma faaliyetleri, sel, yangın, deprem ve benzeri durumlardaki doğal afetler, olağanüstü haller ve çeşitli teknik sorunların yol açtığı olağan dışı durumlar için personel kapsamında Genel Müdürlüğün izni ve bilgisi dahilinde istisnai uygulamalar yapılabilecek.
Genel Müdürlük, gerekli gördüğü durumlarda farklı bir vardiya döngüsü düzenlemesi talep edebilecek.
SHGM tarafından denetlenecek genelge hükümlerine aykırı davranışlarda bulunan gerçek ve tüzel kişiler hakkında idari yaptırımlar uygulanacak.
“Genelge olumlu bir adım oldu”
Türkiye Hava Trafik Kontrolörleri Derneği Başkanı Doğan Yiğit, AA muhabirine, hava trafik kontrolörlerinin 7/24 esasına dayalı olarak vardiyalı şekilde görev yaptığını söyledi.
Gündüz ve gece mesaisi sırasında işin doğası gereği maruz kalınan stresin, beden ve dimağ yorgunluğuna sebep olduğunu belirten Yiğit, şunları kaydetti:
“Bu durumdan ötürü gece ve gündüz mesailerinden sonra belirli bir süre istirahat etmemiz gerekmektedir. Yayınlanan genelge, uzun süredir mücadelesini verdiğimiz çalışma saatleri ve istirahat sürelerinin düzenlenmesi konularını uluslararası normlara uygun hale getirmiş ve yorgunluk kaynaklı risk yönetimi konusunda doğru ve olumlu bir adım olmuştur.”
