2021 yılında bin 356 (1,356) kişi çek yasağına takıldı. Çek yasaklı sayısı 2020 sonunda bin 633 (1,633) kişi olarak kayıtlara geçmişti.
Merkez Bankası’nın verileri 2021 yılının Ocak-Mart dönemini kapsayan ilk çeyreğinde 317 kişinin, Nisan-Haziran dönemini kapsayan ikinci çeyreğinde 356 kişinin, Temmuz-Eylül dönemini kapsayan üçüncü çeyreğinde 364 kişinin, Ekim-Aralık dönemini kapsayan dördüncü çeyreğinde de 319 kişinin “çek kullanmaktan men edildiğini” gösteriyor.
İkinci çeyrekte birinci çeyreğe kıyasla %12.3 oranında, üçüncü çeyrekte ikinci çeyreğe kıyasla %2.25 oranında artış gösteren çek yasaklı sayısının, dördüncü çeyrekte üçüncü çeyreğe kıyasla %12.36 oranında düştüğü hesaplandı. Yıl sonuna doğru iyice bozulan ekonominin de etkisiyle dördüncü çeyrekte yasaklı sayısının rekor oranda yükselmesi bekleniyordu.
KKTC Merkez Bankası’nın verilerine göre çek yasaklı sayısı Ocak ayında 123, Şubat’ta 70, Mart’ta 124, Nisan’da 138, Mayıs’ta 108, Haziran’da 110, Temmuz’da 102, Ağustos’ta 129, Eylül’de 133, Ekim’de 107, Kasım’da 115 ve Aralıkta da 97 kişi olarak saptandı.
Yasaklı sayısı 2020’nin Ocak-Mart döneminde 393, Nisan-Haziran döneminde 078, Temmuz-Eylül döneminde 745, Ekim-Aralık döneminde de 417 kişi olarak kayıtlara geçmişti. İkinci çeyrekteki sert düşüş pandemi nedeniyle uygulanan kapanmasının etkisiyle gerçekleşirken, üçüncü çeyrekteki sert artış “normalleşmeye geri dönüş” sürecine, dördüncü çeyrekteki sert artış ise bozulan ekonomideki etkilerin piyasayı baskılamaya başlaması dönemine rastlıyor.
Merkez Bankası verileri 2021’de çek kullanmaktan men edilen kişilerin sayısının 2020’ye kıyasla %16.96 oranında düştüğünü göstermesine rağmen, bu rakam 2019’dan %37.4 oranında, 2018’den ise %42.8 oranında daha az.
Ekonomi çevreleri çek yasaklıları sayısının 2015, 2016 ve 2017’de kademeli olarak düştüğünü ancak, 2018’in son çeyreğinde döviz kriziyle birlikte yine ciddi bir sorun olarak geri döndüğünü hatırlatarak, 2019’un ikinci yarısında kısmen sağlandığını belirtiyor. Bu çevreler, 2020’de olduğu gibi 2021’de de hem pandemi hem de döviz krizi nedeniyle bozulan ekonominin çek kullanımını etkilediğine işaret eden bu çevreler, bankaların aldıkları önlemlerle çek yasaklılarını minimum seviyede tutmayı başardıklarına vurgu yapıyor.
Yıllara göre çek yasaklıları
İnşaat krizinin patlak verdiği 2007 yılından sonra çek yasaklısı sayısının hızla arttığı ülkemizde birçok kişi karşılıksız çek verme gerekçesiyle yasal olarak zor durumda kalmıştı.
2008 yılından önce 700’leri geçmeyen yıllık çek yasaklıları sayısı, piyasanın ekonomik krizden kaynaklanan likidite sorunuyla boğuşması nedeniyle 2008 yılında 1,158’e yükselmişti.
Çek yasaklıları sayısı 2009’da 3 bin 636 kişi; 2010’da 3 bin 329 kişi; 2011’de 3 bin 244 kişi; 2012’de 3 bin 842 kişi; 2013’te 2 bin 910 kişi; 2014’te 3 bin 366 kişi; 2015’te 3 bin 699 kişi; 2016’da 2 bin 977; 2017’de 2 bin 499 kişi; 2018’de 2 bin 186 kişi; 2019’da 2 bin 166 kişi; 2020’de ise 1 bin 633 kişi olarak kayıtlara geçmişti.
