NASA’nın Perseverance aracı, Mars yüzeyinde gizemli, neredeyse kusursuz şekilde yuvarlak kayaç küreler keşfetti. Araştırmacılara göre bu oluşumlar, Kızıl Gezegen’in ya volkanik patlamalarla ya da göktaşı çarpmalarıyla şekillenen geçmişine ışık tutabilir.
5 Temmuz 2025’te, Mars görevinin 1555. gününde (Sol 1555), Perseverance’ın robot kolundaki WATSON kamerası, “Rowsell Hill” adı verilen bölgede bu sferülleri (küresel taşçıklar) görüntüledi.
Daha önce Opportunity aracının 2000’lerde keşfettiği hematit içerikli “yaban mersini” benzeri oluşumlardan farklı olarak, bu yeni kürelerin bazaltik yapıda olduğu ve yüksek ısıyla oluştuğu düşünülüyor.
NASA bilim insanları, bu kürelerin ya volkanik lavların hızla soğumasıyla ya da göktaşı çarpmaları sonucu oluşan erimiş materyalin havada donarak yere düşmesiyle meydana geldiğini değerlendiriyor.
Perseverance daha önce “Hare Bay” adlı noktada benzer bir oluşumu delerek örnek toplamıştı. Ardından “Witch Hazel Hill” çevresindeki gevşek küre yapılarına odaklandı. Bazı kürelerin kaya katmanlarından zamanla ayrılıp yüzeye ulaştığı düşünülüyor. SuperCam ve PIXL gibi araçlar, bu yapıların kimyasal içeriğini inceledi.
Mars’ın enerjik geçmişine açılan pencere
Araştırmanın başyazarı Andrew Shumway, bu sferüllerin oluşum sürecini anlamanın Mars’ın jeolojik tarihi için kritik olduğunu vurguladı. Eğer bir göktaşı çarpmasıyla oluşmuşlarsa, bu Mars’ın erken dönemlerindeki kozmik çarpışmalara dair bilgi verebilir. Eğer bir volkanik patlama sonucu oluşmuşlarsa, Mars’ın volkanik geçmişi hakkında ipuçları taşıyor olabilirler.
NASA’nın bu keşfi, Mars’ın hâlâ çözülememiş dinamik geçmişine dair yeni kapılar aralayabilir. Perseverance ekibi araştırmalarına devam ediyor.
