Polonya’da bir manastırda yapılan restorasyon çalışmaları sırasında 120 yıllık şişenin içinde saklanmış bir mektup bulundu. Mektup Rus İmparatoru Nikolay’in işgali döneminde Polonya’da yaşananlara ışık tutuyor.

16. yüzyıldan kalma Benardine Manastırı’nın kapı kulesinde yürütülen koruma çalışmalarında keşfedilen mektup, 9 Mayıs 1905 tarihini taşıyor. Mektubun yazarı ise Kazimierz Biskupi köyünde yaşayan bir demirci olan Karol Szulc… Bir zaman kapsülü gibi 120 yıl saklı kalan mektubun içindeyse döneme ışık tutan detaylar saklı…

“Sayın Beyler” hitabıyla başlayan mektupta Szulc, Rus İmparatorluğu’nun baskıcı yönetimi altında yaşayan Polonyalıların içinde bulunduğu durumu, “Ve şimdi Rus İmparatoru Nikolay’ın yönetiminde, biz Polonyalılar için hayat gerçekten dehşet verici. Rus kırbacının terinde inliyoruz” ifadeleriyle anlatıyor…

Mektup, 1905 Rus Devrimi’nin başladığı yılın hemen sonrasına ait. O dönemde Polonya; Rusya, Prusya ve Avusturya arasında bölünmüş durumda olduğundan henüz resmi olarak bağımsız bir devlet değildi. Ancak Polonyalılar, Çarlık yönetiminin baskılarına karşı protestolar ve grevlerle direnişe geçmişti.

Çarlık rejimi ise bu protestolara sert bir şekilde karşılık vermiş ve yüzlerce kişinin öldüğü olaylar sonrası sıkıyönetim ilan edilmişti. Binlerce kişi de tutuklanarak Sibirya’ya sürgün edilmişti…

Szulc, mektubunda devam eden Rus-Japon Savaşı’na da değinerek şu satırları yazıyor:

“Gerçekten de şu anda Rusya, Japonya ile savaşta ve bu savaş öylesine korkunç ki, dünyanın başlangıcından bu yana böylesi görülmedi. Şimdiye kadar yaklaşık bir milyon kişi öldü ama savaş hala bitmedi.”

Bu savaş, Rusya için tarihi bir hezimetle sonuçlanmış, Çarlık yönetimi ağır prestij kaybına uğramıştı.

Mektubun sonunda Szulc, köyün din adamı Papaz I. Malachowski’yi övüyor:

“Böylesine zor zamanlarda bile Tanrı, papazımızı Kutsal Ruh’la ilhamlandırdı. Gönüllü bağışlarla yeni bir kilise inşa etti. Ustabaşı Nowakowski’nin elleriyle yeniden inşa edildi.”