Türkiye, Norveç’e bağlı Svalbard takımadalarına ilişkin anlaşmayı onayladı. Bu anlaşmayla Türk vatandaşlarına oturma, balıkçılık yapma ve şirket açma hakkı tanındı. 2 bin 700 nüfuslu bölgede Türk bilim insanları da araştırmalarını genişletebilecek. Ancak, iş ve konut bulunmadan bölgeye gidilmemesi öneriliyor. İşte detaylar…
Svalbard takımadalarının statüsünü belirleyen Spitsbergen Anlaşması’nın Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı’yla geçtiğmiz cuma günü yürürlüğe girdi. Bu kararın ardından Türk vatandaşları takımadalarda mülk edinme, oturma ve bilimsel araştırma yapma hakkı elde etti.
Türk vatandaşları, Svalbard takımadaları kara suları, fiyortları ve limanlarına giriş, adalarda oturma, bölgede balıkçılık faaliyetlerinde bulunma ve avlanma, denizcilik faaliyetlerinde bulunma, endüstriyel faaliyetler, madencilik ve ticaret faaliyetlerine ilişkin haklar kazandı.
Kararın son dönemlerde kutup bölgelerinde Türkiye’nin yürüttüğü bilimsel çalışmalara önemli katkısı olması bekleniyor.
Türkiye son yıllarda Arktik bölgesine yönelikı bilim seferleri düzenliyor. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi tarafından, Norveç’in münhasır ekonomik bölgesi ile Svalbard Adaları ve karasularında son araştırma seferi 25 Temmuz 2024 tarihlerinde tamamlandı.
Anlaşmanın yürürlüğe girmesinin ardından Türk vatandaşlarının oturum ve ticari çalışmalar için bölgeye ilgisi artabilir.
1596 yılında keşfedilen takımadalarda, bölge neredeyse tamamen buzla kaplı. 1925 yılında Norveç’e adalar üzerinde hak tanındı. Dünyanın en kuzeyindeki idari merkez olarak bilinen bölgede, bir anlaşma ile 40 kadar ülkeye yerleşim kurma hakkı tanındı. Egemen devletler arasında Türkiye de var ve anlaşmanın yürürlüğe girmesinin ardından Türk vatandaşları bu bölgede oturum hakkı kazandı. Yakın zamana kadar bu hakkı diğer egemen devlet arasında Rusya ve Norveç kullanıyordu.
Paris’te 9 Şubat 1920 tarihinde imzalanan ve 1925 yılından bu yana yürürlükte olan anlaşma, Norveç’in adalar üzerindeki egemenliğini tanımakla beraber, taraf olan üçüncü ülkelerin vatandaşlarına Svalbard takımadaları üzerinde mülk edinme ve ikamet ile balıkçılık ve madencilik alanlarında ticari faaliyetlerde bulunma ve bilimsel araştırma gerçekleştirme hakkı tanımakta.
SVALBARD NEREDE?
Svalbard Artik Okyanusu’nda bir bölge. Takımadalarda tahminen 2 bin 600 kişi yaşıyor. Adaların yüzde 60’ı buzullarla kaplı.
Bölgede yazlar kısa, çok soğuk ve kurak; kışlar uzun, aşırı soğuk, karlı ve rüzgarlı ve hava yıl boyu kapalı. Yıl içerisinde sıcaklık normalde -11°C ile 8°C arasında değişiklik gösteriyor. Çok nadiren bölgede ısının -28 gibi daha da soğuk dereceleri gördüğü biliniyor.
Norveç’in resmi sitesinde bu bölgeye gitmek çoklu vize almanın gerektiği belirtiliyor ve şu bilgi yer alıyor:
“Vizenize başvururken 2 veya daha fazla giriş için başvurmanız önemlidir. Bu, Svalbard’ın Norveç’in bir parçası olmasına rağmen Schengen bölgesinin bir parçası olmaması nedeniyle gereklidir . Schengen bölgesine girmek için vizeye ihtiyacınız varsa, Svalbard ziyaretiniz sona erdiğinde Norveç’e / Schengen bölgesine geri dönmek için de vizeye sahip olmanız gerekir.”
OTURUM İÇİN HANGİ BELGELERE GEREK VAR?
Norveç resmi makamlarının verdiği bilgiye göre, Svalbard için Shengen vizesine gerek yok. Ancak iş bulmak ve oturum için konut ayarlamak da zor. Bu nedenle gitmeden önce iş ve konut bulunması gerektiği belirtiliyor. Oturum koşulları için verilen bilgiler şöyle:
– Yabancıların Svalbard’a seyahat etmek için Norveç yetkililerinden vize veya çalışma ve oturma izni almasına gerek yoktur. Ancak, Schengen Bölgesi için vize gereksinimi olan yabancı vatandaşların anakara Norveç üzerinden Svalbard’a gidip gelirken Schengen vizesine sahip olması gerekir. Svalbard’da kaldıktan sonra Schengen Bölgesi’ne (anakara Norveç) geri dönebilmeniz için çift girişli vize aldığınızdan emin olmanız önemlidir.
– İşiniz yoksa konut edinmek zordur. Norveç devleti, Svalbard’daki neredeyse tüm araziye sahiptir ve pratikte kendi evinizi inşa etmek için bir arsa satın almak mümkün değildir. Bazı özel konutlar kiralık arazilere inşa edilmiştir. Bu konutlar özel kişilere satılmış veya kiralanmıştır. Konut fiyatları çok yüksektir.
– Bu nedenle, takımadalara gelmeyi planlayanlara gelmeden önce iş ve konut edinmeleri tavsiye edilir. Ayrıca, ada valisinin de oturum için onay vermesi gerekiyor.
